Zacznijmy dyskusję od sedna sprawy...

Konstytucja RP stanowi:

Art. 17.
1. W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

Z powyższego przepisu Konstytucji wynika, że głównymi (dwoma) celami powołania (i istnienia) samorządu zawodowego są:
1. reprezentowanie osób wykonujących zawody zaufania publicznego;
2. sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

Podstawowy wniosek: reprezentowanie, a także sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu geodety i kartografa, ma być sprawowane przez samorząd zawodowy, a nie jak ma to miejsce obecnie, przez organ administracji publicznej.

To podstawa...

Adamie,
celem jedynym samorządu zawodowego jest sprawowanie pieczy nad wykonywaniem danego zawodu w interesie dobra publicznego. To jest konstytucyjny cel wszystkich samorządów zawodowych  zawodów zaufania publicznego. Z tego wynika wprost, że sprowadzanie sprawy do dyskusji czy chcemy samorządu czy nie, czy jest on nam potrzeby itd., to tak jakby zastanawiać się, czy zawody zaufania publicznego powinny być wykonywane w interesie publicznym i w taki sposób by był on zawsze chroniony?

Dla mnie takie postawienie sprawy jest niedorzecznością z jednej strony, a kompletną nieznajomością rzeczy z drugiej. Jeśli w naszym państwie obowiązuje Konstytucja, to wszelkie polemiki o potrzebie powołania samorządu zawodu zaufania publicznego są co najmniej niestosowne. Jest oczywistą sprawą, że sprawowanie pieczy nad zawodem zaufania publicznego nie może należeć, ani być wykonywane, przez kogoś innego niż Samorząd Zawodowy danego Zawodu.

Dlatego dalsze tolerowanie przez instytucje Państwa, ale również przez środowiska zawodowe, geodezyjne, stanu jaki trwa od czasu uchwalenia obecnej konstytucji, gdzie sprawowanie pieczy nad wykonywaniem zawodu geodety wykonuje centralny organ administracji państwowej, jest niedopuszczalne.

Tak samo jak jest niedopuszczalne by w Państwie prawa, tolerowano niekonstytucyjne ustawy, a taką właśnie jest ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne z 1989 r. Jak widać niekonstytucyjność tego prawa potwierdzają takie instytucje jak Sejm i Generalny Prokurator w sprawie opłat "geodezyjnych".

Zgodnie z Konstytucją RP (art.17 ust.1) samorząd zawodowy spełnia jednak dwie równoległe i równorzędne funkcje: reprezentowanie zawodu oraz sprawowanie pieczy nad należytym jego wykonywaniem.

Ja nie bagatelizowałbym tej funkcji reprezentatywnej... Bo nie chodzi w niej w sumie o o to, aby geodeci mieli jedynie jakichś tam swoich przedstawicieli, ale aby ta organizacja zawodowa - w sposób jednoznaczny i ewidentny - miała prawne umocowanie do występowania w imieniu całego środowiska geodezyjnego do zajmowania stanowiska, występowania w obronie zawodu, podejmowania działań w imieniu zrzeszonych w nim geodetów itp. Samorząd zawodowy, w przeciwieństwie do Stowarzyszenia, miałby taką niekwestionowaną legitymację...

A co do konstytucyjności przepisów PGiK... Cały szereg zapisów tej ustawy jest w mojej ocenie niekonstytucyjny... Tyle tylko, że na dzisiaj nie ma takiej woli (organizacji), która potrafiłaby to skutecznie to wykazać... Samorząd Zawodowy Geodetów z pewnością taką inicjatywę by podjął...

Adamie zwróć uwagę, że konstytucyjna "reprezentacja"  _i_ "sprawowanie pieczy" występują łącznie, dlatego myślę, że nie powinno się tych funkcji traktować i tłumaczyć rozdzielnie lecz wyłącznie łącznie.
Dlatego byłbym daleki od traktowania tej "reprezentacji" w potocznym znaczeniu tego zwrotu jako pewnej całości, tzn. reprezentowania wszystkich możliwych okoliczności, w tym również wszelkich interesów, osób zrzeszonych w Samorządzie Zawodowym. Reprezentowanie osób i sprawowanie pieczy nad właściwym wykonywaniem zawodu przez te osoby ma jasno określony cel, a są nim  "granice interesu publicznego" oraz "ochrona" tego interesu. W ten sposób zostało ściśle ograniczone reprezentowanie osób będących członkami Samorządu do zakresu:
- właściwego wykonywania zawodu w interesie publicznym, a nie w interesie osób wykonujących dany zawód.

Czy w takim razie można tę funkcję "reprezentacji" traktować rozdzielnie i wskazywać ją jako cel rozdzielny od sprawowania pieczy nad właściwym wykonywaniem zawodu w interesie publicznym? Nie wydaje mi się. Prawodawca przez połączenie tych funkcji chciał chyba osiągnąć taką sytuację, gdzie byłoby jasne i jednoznaczne - kto odpowiada za wykonywanie zawodu w interesie publicznym?

Tak jak już zostało to napisane, instytucja "Samorządu Zawodowego", to narzędzie obrony interesu publicznego przed skutkami niewłaściwego wykonywania zawodu zaufania publicznego, a nie "korporacja" która broni własnych, partykularnych interesów oraz interesów swoich członków, nawet wbrew interesowi społecznemu. Dlatego jest oczywiste, że każdy zawód zaufania publicznego winien mieć powołany swój własny Samorząd Zawodowy, który brałby na siebie odpowiedzialność za niewłaściwe wykonywanie zawodu. Należy podkreślić, że często bywa tak, iż za niewłaściwe z punktu widzenia "interesu publicznego" wykonanie zawodu odpowiada konkretny geodety uprawniony. Zdarzają się dość liczne i brzemienne w skutkach przypadki, że za niezgodne z "interesem publicznym" efekty prac geodezyjnych nie odpowiada wykonawca lecz źle działający system lub brak takiego systemu, vide "małopolskie równoważniki" czy problemy z granicami nieruchomości na obszarach objętych "szkodami górniczymi". Standardy geodezyjne milczą w tych sprawach pomimo, że zjawiska te występują na ogromnych obszarach państwa. "Państwo" w tych sprawach milczy od dziesięcioleci ale "geodeta uprawniony" musi pracę wykonać z pełną odpowiedzialnością za nią.

W przypadku zawodu "geodety uprawnionego", czy może powinniśmy wrócić do historycznego "mierniczego przysięgłego", Główny Geodeta Kraju oraz Wojewódzcy Inspektorzy Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego i Inspektorzy wchodzący w skład Powiatowych Ośrodków Geodezyjnych i Kartograficznych wykonują nadzór nad właściwym wykonywaniem zawodu przez kontrole efektów prac, ale tylko tych podlegających zgłoszeniu. Do tego wykonują te zadania kontrole wyłącznie w Interesie Państwa a nie w Interesie Publicznym. Że interes Państwa nie ma nic wspólnego z interesem publicznym, to chyba nikogo nie muszę przekonywać. Generalnie, interes państwa jest zależny od koniunktury partii rządzącej a więc podlega ciągłym permutacjom. Natomiast interes publiczny jest stały i łatwy do określenia.
W takim razie, czy ktoś w ogóle sprawuje konstytucyjny nadzór nad właściwym wykonywaniem zawodów geodezyjnych w obronie interesu społecznego? Czy ktokolwiek konstytucyjnie reprezentuje odpowiedzialność za wykonywanie zawodu "geodety uprawnionego"?

Dlatego też, wydaje mi się wielkim nieporozumieniem jakakolwiek dyskusje np. proponowane przez prezesa GIG-u "czy jest celowe, czy nie powstanie" samorządu zawodowego geodetów uprawnionych, bo to tak jakby dyskutować nad "tabliczką mnożenia". Dyskutujmy, wymieniajmy poglądy nad kształtem, systemem i zadaniami przyszłego samorządu. Starajmy się przekazywać innym to co już sami wiemy, to do czego sami już doszliśmy. Ale na litość... nie wylewajmy przysłowiowego "dziecka z kąpielą", bo jak odzew będzie negatywny to "jedna prosta idea" będzie musiała upaść?!

Poniżej przedstawiam fragment tekstu ze stanowiska, wyrażonego chyba przez Prokuratora Generalnego w jednej ze spraw zawisłych przed TK a dotyczącej  samorządu zawodowego architektów. Wydaje mi się, że ten cytat w bardzo dobry sposób wyjaśnia problematykę dotyczącą "sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu zaufania publicznego".

W uzasadnieniu (wydanego w pełnym składzie Trybunału) wyroku z dnia 30 listopada 2011r., sygn. K 1/10, Trybunał Konstytucyjny podniósł, że znaczenie zasady "sprawowania pieczy" "zostało najpełniej wyjaśnione w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 lutego 2004 r., sygn. P 21102 (OTK ZU nr 2/A/2004, poz. 9).

Polski sąd konstytucyjny stwierdził w nim w szczególności, że unormowanie wynikające z powyższego przepisu ustawy zasadniczej upoważnia samorządy zawodów zaufania publicznego do sprawowania <pieczy nad należytym wykonywaniem tych zawodów>. Ma być ona sprawowana - z wyraźnego nakazu ustrojodawcy - <w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony>. Sformułowanie to, po pierwsze, precyzuje cel i granice sprawowanej <pieczy nad (..) wykonywaniem zawodów>. Cel ten to przestrzeganie właściwej jakości - w sensie merytorycznym i prawnym - czynności składających się na <wykonywanie zawodów>. Stan <docelowy> ustawodawca konstytucyjny określił wyrażeniem: <należyte wykonywanie zawodu>. Po wtóre, sformułowanie art. 17 ust. 1 Konstytucji wyznacza ramy i ukierunkowanie sprawowanej <pieczy>. Ramy te determinuje <interes publiczny>. Sprawowana piecza służyć winna mocą postanowienia konstytucyjnego - ochronie tego interesu. Każde działanie samorządu zawodowego w zakresie <sprawowania pieczy> podlega zatem konstytucyjnie ukierunkowanej ocenie, dokonywanej z punktu widzenia interesu publicznego i nakierowania na jego ochronę. Określenie działań w sferze <sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów> i unormowanie kompetencji służących jej urzeczywistnieniu winno być ujęte w sposób pozwalający na ich ocenę z punktu widzenia <interesu publicznego>. Inne ujęcie (w tym brak sprecyzowania kryteriów i tym samym - dopuszczenie dowolności w doborze wartości, którym zostały przyporządkowane) nie odpowiada rygorom określonym w art. 17 ust. 1 Konstytucji, dotyczącym granic i kryteriów sprawowania <pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów zaufania publicznego>.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, zakres <pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu zaufania publicznego> powinien być rozumiany szeroko. Może on obejmować w szczególności dokonywanie czynności związanych z władczym decydowaniem lub współdecydowaniem o dopuszczeniu do wykonywania zawodu, ustaleniem zasad etyki (deontologii) zawodowej, orzecznictwem dyscyplinarnym w sprawach odpowiedzialności za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie obowiązków zawodowych (…). W swoim orzecznictwie Trybunał Konstytucyjny wśród elementów pieczy wymienia dodatkowo prowadzenie przez organy samorządu rejestru osób aktualnie wykonujących dany zawód zaufania publicznego (...), jak również posiadanie odpowiedniego wpływu na kształtowanie zasad odbywania aplikacji oraz na ustalanie zakresu merytorycznego egzaminu zawodowego(. . .).

Sprawowanie wspomnianej <pieczy> odgrywa szczególną rolę w zapewnieniu realnego <zaufania publicznego>, które powinno towarzyszyć wykonywaniu zawodów określonych w art. 17 ust. 1 Konstytucji. Na zaufanie to składa się wiele czynników, a przede wszystkim: przekonanie o profesjonalnym przygotowaniu wykonującego ten zawód, jego doświadczeniu, dyskrecji, takcie i kulturze osobistej, zachowaniu dobrej woli, właściwych motywacji, należytej staranności zawodowej oraz przestrzeganiu wartości istotnych dla profilu danego zawodu (zob. sygn. P 21/02)" (op. cit., s. 1540- 1541).

Treścią, określonej w art. 17 ust. 1 Konstytucji, zasady "sprawowania pieczy" jest również przymusowy charakter przynależności do konkretnego samorządu zawodowego wszystkich osób, które uważa się za wykonujące ten zawód (vide - wyroki Trybunału Konstytucyjnego: z dnia 22 maja 2001r., sygn. K. 37/00 oraz z dnia 23 kwietnia 2008r., sygn. SK 16/07).

Pozdrawiam, Adam Wójcik.

Jurku...

My możemy sobie deliberować do woli, czy zawód geodety jest, czy nie jest zawodem zaufania publicznego... I chociaż z naszych szerokich dyskusji wynika bezapelacyjnie, że jest... to tak naprawdę możemy sobie te nasze ustalenia "w buty włożyć"...

Bo bez uchwalenia stosownej ustawy, a więc i bez wcześniejszej - czyjejś - inicjatywy ustawodawczej, te nasze wszystkie ustalenia nie są nic warte... Taka jest rzeczywistość...

Moim zdaniem sprzymierzeńca w we wsparciu idei powołania samorządu winniśmy szukać i upatrywać mimo wszystko w GGK i GUGiK...

Myślę, że nasze merytoryczne argumenty w końcu przemówią do tej instytucji, i że przyniesie to oczekiwany skutek... Może sierpniowe rozmowy PTG z GGK przyczynią się do takiego rozwoju sytuacji? Ja w każdym bądź razie jestem tutaj optymistą...

Widzisz Leszku... W mojej ocenie nic nie stoi na przeszkodzie, aby nie czekać na wyrok TK... Właśnie nadarza się doskonała okazja, tj. nowelizacja ustawy pgik. Jeżeli dobrze przygotujemy naszą opinię na temat projektu nowelizacji przedstawioną przez GUGiK (tam jest mowa o kwestiach odpowiedzialności zawodowej, więc śmiało możemy w tym obszarze złożyć nasze propozycje), to są szanse że właśnie tą drogą można dużo zrobić. Ponadto w sierpniowych rozmowach z GGK warto podjąć tę kwestię i przedstawić więcej szczegółów... Myślę, że GGK nie będzie bronił "rękami i nogami" swojej dotychczasowej kompetencji dot. orzekania w sprawach odpowiedzialności zawodowej... W moim przekonaniu jest szansa na spore zmiany...

Pozdrawiam, Adam Wójcik.