Witam.

W związku z toczącą się dyskusją, zapoczątkowaną na Walnym Zebraniu Członków w Łodzi, a dotyczącą usprawnienia form i metod działalności naszego Stowarzyszenia, może podejmikmy wspólnie próbę omówienia i wypracowania skutecznych narzędzi pomocnych w realizowaniu naszych celów statutowych. Poniżej poddaję do omówienia kilka z dostępnych instrumentów, które w mojej ocenie mogłyby być wykorzystywane przez PTG.


I. Petycje, skargi i wnioski.

Kodeks postępowania administracyjnego w art.221 wyróżnia właśnie te trzy (jako zupełnie odrębne) instytucje.

Art. 221.
§ 1. Zagwarantowane każdemu w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo składania petycji, skarg i wniosków do organów państwowych, organów jednostek samorządu terytorialnego, organów samorządowych jednostek organizacyjnych oraz do organizacji i instytucji społecznych realizowane jest na zasadach określonych przepisami niniejszego działu.
(...)
§ 3. Petycje, skargi i wnioski można składać w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą.

Art. 227.
Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Art. 241.
Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

Tak więc Stowarzyszenie ma prawo do złożenia skargi wniosku lub petycji leżących w interesie publicznym, a także - jedynie za zgodą zainteresowanego - w sprawie indywidualnej osoby.



II. Prawo żądania wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie dotyczącej innej osoby oraz prawo żądania dopuszczenia do udziału w postępowaniu

Kpa w art.31 przewiduje dwa odrębne uprawnienia: żądanie wszczęcia nowego postępowania oraz żądanie przystapienia do postępowania już prowadzonego.

Instrumenty te powodują w szczególności przyznanie organizacji społecznej praw strony, a więc praw do wnoszenia środków zaskarżania np.wnoszenia zażaleń od postanowień oraz odwołań od wydanych decyzji. Żadania te winny jednakże wiązać się z realizacją zasadniczych kierunków działalności zapisanych w statucie i gdy przemawia za tym interes społeczny (obie przesłanki muszą być spełnione łącznie). Z w/w żądaniami może występować Zarząd na podstawie podjętej uchwały. Na odmowę wszczęcia nowego postępowania oraz dopuszczenia do udziału w toczącycm się postępowaniu służy organizacji społecznej zażalenie.

Organizacja społeczna ma także prawo do przedstawienia organowi swojego poglądu w sprawie, wyrażonego w uchwale lub oświadczeniu jego organu statutowego (art.31 §5 kpa) w przypadku, gdy nie przystąpiła do postępowania administracyjnego na prawach strony. Środek ten jest więc jedynie swego rodzaju wyrażeniem opini w danej sprawie.

W mojej ocenie instrumenty te mogłyby być wykorzystane w dwóch zasadniczych celach:

1. żądania wszczęcia kontroli urzędu lub instytucji w przypadkach gdy PTG uzna, że doszło (albo dochodzi) do naruszenia prawa (np. w trybie rozporządzenia wynadego na podstawie art.9 ustawy PGiK lub w trybie ustawy z dnia 15 lipca 2011r. o kontroli w administracji rządowej);
2. wsparcia Członków PTG w ich indywidualnych postępowaniach, o ile wyrażą taką wolę i zgodę.



III. Uczestnictwo w postępowaniu przed WSA.
Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowi, że:

Art. 9.
Organizacja społeczna, w zakresie swojej działalności statutowej, może brać udział w postępowaniu w przypadkach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 33.
§ 1. Osoba, która brała udział w postępowaniu administracyjnym, a nie wniosła skargi, jeżeli wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego, jest uczestnikiem tego postępowania na prawach strony.

§ 2. Udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie przysługuje zażalenie.

Art. 50.
§ 1. Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym.

Z powyższego wynika, że organizacja społeczna w tym zakresie posiada dwa uprawnienia:

1. Żądanie uczestnictwa w postępowaniu sądowo-administracyjnym, gdy organizacja społeczna nie brała udziału w postępowaniu przed organem administracji.

2. Prawo wnoszenia skargi do WSA w przypadku, gdy organizacja społeczna była dopuszczona do postępowania administracyjnego prowadzonego przez organ.

Podkreślić należy, że w/w działania mogą być podejmowane w sprawach innych osób.


IV. Prawo do żądania informacji publicznej.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej zobowiązuje organy publiczne do publikowania informacji publicznej w Biuletynie Informacji Publicznej. W szczególności organy mają obowiązek publikowania wszelkich dokumentów dotyczących: zamierzeń legislacyjnych, wyników przeprowadzonych kontroli, majątku itp. Jak z tym jest - wiemy. Ostatnio np. PTG zażądało udzielenia informacji od GUGiK... Sądzę, że warto tym narzędziem posługiwać się dalej, bo jakoś "krucho" z udostępnianiem tych informacji...



V. Publikacje.

W szczególności na naszej stronie internetowej oraz w czasopismach branżowych (Geodeta, Przegląd Geodezyjny itp.). Moim zdaniem narzędzia te winny być wykorzystywane częściej. Począwszy od któtkich notek dotyczących podejmowanych przez PTG działań, poprzez autorskie artykuły firmowane przez Członków, na oficjalnych stanowiskach i opiniach Stowarzyszenia (Zarządu) kończąc.


Zapewne znalazłoby się więcej innych możliwości usprawniających działanie PTG i poprawiających skuteczność tego działania. Jakkolwiek na początek wystarczą i te wyżej opisane... Moim zdaniem należy w pierwszej kolejności zdefiniować cel, jaki należy osiągnąć, a następnie do tego dobrać stosowne instrumentarium...

Pozdrawiam, Adam Wójcik.